Tłumaczenia list dialogowych filmów fabularnych, dokumentalnych oraz instruktażowych mogą stanowić nie lada wyzwanie. I to zarówno w warstwie artystycznej, by zaspokoić wysublimowane gusta widzów, jak i w warstwie merytorycznej czy technicznej. Artykuł niniejszy stanowi próbę zmierzenia się z tak postawioną tezą.
Spis Treści
Tłumaczenia filmów wymagają od tłumacza niemałych umiejętności
Pomijanie fragmentów wypowiedzi w tłumaczeniu napisów do filmu
Z uwagi na limitowaną ilość przestrzeni czasowej tłumacz, podczas przygotowywania tłumaczenia filmu, co kawałek, staje przed nieprostym zadaniem dokonywania racjonalnych wyborów. Musi wycinać ze swojego tłumaczenia mniej istotne treści wypowiedzi aktorów. On sam powinien zadecydować, które fragmenty można pominąć lub zamienić rozbudowane wypowiedzi na krótsze, wydobywając z nich jedynie słuszne dla sprawy meritum. Taka sytuacja przeważnie ma miejsce w razie tworzenia napisów do filmu, gdyż możliwości tempa czytania list dialogowych przez widzów są mocno ograniczone.
Próba wydedukowania przez tłumacza filmu treści mówionych zakłóconych hałasem tła
Z drugiej strony część kwestii mówionych może być niezrozumiała dla tłumacza, np. niesłyszalna bądź ledwie słyszalna z powodu uciążliwego hałasu w tle nagranej sceny. Zakłócenie foniczne może pochodzić od ryku silnika samochodowego, napastliwego śmiechu w tle, pracującego młota pneumatycznego czy przejeżdżającego nieopodal pociągu szybkobieżnego. Dosłownie czegokolwiek! Może też wynikać z niskiej jakości nagrania archiwalnego, w którym słychać strzępy wypowiedzi przerywanych trzaskami taśmy filmowej. Tłumacz filmów, taki jak np. z biura tłumaczeń Best Text (https://besttext.pl/tlumaczenia-filmow-napisy-lektor/) może wówczas zamienić się w artystę, interpretatora. Zatem jego praca nie będzie sprowadzała się jedynie do przygotowania tłumaczenia oraz stworzenia napisów do swojego tłumaczenia, lecz sprowadzać się będzie do indywidualnej, autorskiej interpretacji. Alternatywnie tłumacz może uznać, iż fragment jest niesłyszalny (po angielsku inaudible) i w nawiasie kwadratowym wstawić taką adnotację w odpowiednim momencie list dialogowych (ang. subtitles). Jednak to na nim spoczywa odpowiedzialność, co z tym fantem zrobi, by osiągnąć założenia producenta filmowego, studia nagrań bądź innego zleceniodawcy.
Dobór odpowiednich środków wyrazu oraz lokalizacja tłumaczenia
Z uwagi na różnice kulturowe oraz fragmenty w zasadzie nieprzetłumaczalne, będące grą słów, tłumacz filmów powinien postarać się dostosować treść do zwyczajów panujących wśród grupy docelowej, dla której realizuje tłumaczenie. Powinien zatem wiedzieć, czy film przeznaczony jest przede wszystkim dla dzieci (np. film na wystawę dla dzieci w muzeum) czy dla dorosłych. Czy tłumaczenie filmu powinno być zrozumiałe dla ogółu ludzi, czy dedykowane stricte fachowcom z wąskiej branży. Powinien wobec tego elastycznie dopasować odpowiedni rejestr swego przekładu. Wysoce pożądanym jest również, by tłumacz filmów otrzymał informację, dla jakiego regionu geograficznego wykonuje tłumaczenie na dany język. Przykładowo w przypadku tłumaczenia filmu na język angielski użyje on innych słów, różnych związków frazeologicznych, odmiennych czasów gramatycznych, zastosuje skróty myślowe i słowne bądź nie – w zależności od kulturowego oraz geograficznego pochodzenia przeważającej grupy odbiorców danego materiału filmowego, aby dostosować go do zwyczajów, jakie panują w danej społeczności. Całość ww. zabiegów zwie się kolektywnie lokalizacją tłumaczenia filmu, zazwyczaj stanowiąc spore wyzwanie dla tłumacza.
Best Text – biuro tłumaczeń ze sporym dorobkiem w tłumaczeniach audiowizualnych
Firma Best Text prowadzi swój kanał na platformie youtube.com, na którym – w ramach budowania portfolio oraz dzielenia się z szeroką publiczności przydatnymi materiałami online – wdraża udostępnianie filmów swoich klientów wraz z przygotowanymi dla nich tłumaczeniami filmów w formie napisów, jak również autorskich filmów nakręconych w celach promocyjnych. Filmy do celów marketingowych są nagrywane w języku polskim, a następnie biuro besttext.pl wykonuje ich przekłady i tworzy do nich zsynchronizowane w czasie listy dialogowe (napisy).
Profile biura tłumaczeń Best Text w mediach społecznościowych:
Youtube.com – tłumaczenia filmów, tworzenie napisów Best Text
Proz.com – Polish Biomedical Specialized Translation Agency Best Text
Instagram.com – besttext.pl tłumaczenia i klocki Lego